Phân biệt bệnh gút và viêm khớp dạng thấp: Những điều cần biết

Bệnh gút và viêm khớp dạng thấp: Những điều không thể bỏ qua

Viêm khớp dạng thấp và bệnh gút là 2 bệnh lý viêm khớp thường gặp ở độ tuổi trung niên. Triệu chứng nhận biết phổ biến nhất là tình trạng đau nhức và viêm tại khớp. Đa số người bệnh thường nhầm lẫn 2 bệnh lý này với nhau do có nhiều biểu hiện tương đồng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, gút và viêm khớp dạng thấp có nguyên nhân gây bệnh khác nhau và bắt buộc phải điều trị theo phác đồ riêng biệt.

1. Tìm hiểu chung về bệnh gút

Gút là căn bệnh gặp ở cả nam giới và nữ giới, trong đó nam giới trung niên là đối tượng có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Gút xảy ra khi cơ thể bị rối loạn chuyển hóa, mất cân bằng acid uric gây lắng đọng tinh thể muối urat tại khớp. Dấu hiệu nhận biết gút bao gồm: Sưng, đỏ, đau khớp dữ dội và đột ngột. Giai đoạn đầu, bệnh gút thường không gây ảnh hưởng đến các bộ phận khác. Mỗi đợt gút cấp tính thường kéo dài 3-5 ngày, đa phần bị kích hoạt sau khi dung nạp nhiều chất đạm vào cơ thể hoặc do uống nhiều rượu bia. Cơn đau có thể dữ dội đến mức không thể chịu được, thậm chí có thể gây tê liệt các vùng sưng viêm. 

Bệnh gút gây sưng đau ở khớp chân, tay

Cơn đau cấp tính của bệnh gout kéo dài từ 3 đến 5 ngày. Cơn đau thường khởi phát sau khi ăn uống nhiều chất đạm, căng thẳng, uống nhiều rượu bia,….. Khi mắc gout mãn tính, bệnh nhân có thể trải qua cơn đau không thể kiểm soát, thậm chí có thể dẫn đến tình trạng tê liệt tại những vị trí bị viêm sưng. Dựa trên nền tảng khoa học, nguyên nhân gout chủ yếu xuất phát từ purin và các hợp chất có mặt trong nhiều loại thực phẩm. Các thực phẩm giàu purin như thịt, nội tạng, cá, các loại hải sản và thậm chí một số loại rau thường bị hạn chế trong chế độ ăn của người mắc bệnh gout.

Axit uric trong cơ thể có thể được tiết ra thông qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi có tích tụ quá nhiều axit uric trong cơ thể, điều này có thể dẫn đến sự hình thành các tinh thể muối urat sắc nhọn gây ra đau đớn nghiêm trọng tại các khớp. Trong giai đoạn biến chứng, tinh thể muối này có thể lắng đọng và tạo thành cấu trúc cứng rắn trong khớp, gây ra đau khớp. Tình trạng này rất dễ nhầm lẫn với viêm khớp dạng thấp.

2. Bệnh viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp dạng thấp là một loại bệnh tự miễn, xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công khớp. Bệnh này thường bắt đầu với các triệu chứng cơ bản như viêm, cứng, sưng và đau. Tổn thương chủ yếu xuất hiện ở các khớp ngoại vi, đặc biệt là các khớp nhỏ như ngón tay, bàn tay và bàn chân, khiến chúng trở nên sưng to, đỏ và nóng.

Hình ảnh mô phỏng viêm khớp dạng thấp 

Viêm khớp dạng thấp cũng có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác như da, mắt, phổi và cả tim, do đây là một bệnh hệ thống. Bệnh này phổ biến hơn ở phụ nữ và có các biểu hiện đặc trưng như sốt, mệt mỏi, đau cơ từ nhẹ đến nặng, thường xuất hiện ở cả hai bên cơ thể, đặc biệt tại các khớp nhỏ như ngón tay, cổ tay và bàn chân, khiến chúng đỏ, sưng và đau.

Người có nguy cơ cao mắc bệnh này thường là người cao tuổi, có yếu tố di truyền, béo phì, tiểu đường hoặc phải đối mặt với tình trạng căng thẳng và mệt mỏi thường xuyên. Bệnh thường bùng phát theo từng đợt, đặc biệt trong điều kiện thời tiết thay đổi. Hiện chưa có nghiên cứu cụ thể nào đã chứng minh nguyên nhân cụ thể dẫn đến viêm khớp dạng thấp, mặc dù di truyền và tác động của môi trường như viêm nhiễm virus được xem là yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh.

Trong giai đoạn biến chứng, viêm khớp dạng thấp có thể gây loãng xương, biến dạng khớp, tăng nguy cơ bệnh tim và viêm nội tiết mắt. Triệu chứng tiến triển từ từ và nếu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến tình trạng cơ bị teo, khớp biến dạng, cứng khớp.

Cách phân biệt viêm khớp dạng thấp và gout

Gout và viêm khớp đều có triệu chứng ban đầu là đau tại khớp, dẫn đến sự nhầm lẫn phổ biến ở giai đoạn đầu. Để phân biệt giữa viêm khớp dạng thấp và gout, có một số đặc điểm sau đây:

- Vị trí tác động tới khớp:

+ Gout: Triệu chứng sưng đau thường chủ yếu xuất hiện ở khớp ngón chân, đặc biệt là ngón cái. Các vị trí khác mà gout có thể ảnh hưởng đến bao gồm mắt cá chân, giữa bàn chân, đầu gối và khuỷu tay.

+ Viêm khớp dạng thấp: Các khớp đối xứng như khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân thường là những nơi chịu tác động ban đầu. Việc tác động lên các khớp ngón tay thường xảy ra ở giai đoạn sau.

Vị trí sưng đau phổ biến của người bị gút

- Đặc điểm của cơn đau tại khớp:

+ Gout: Bệnh gout thường đi kèm với sự sưng đỏ của khớp và gây ra cơn đau mạnh mẽ, đôi khi khiến việc di chuyển trở nên khó khăn. Mỗi cơn đau thường phát triển nhanh chóng và có thể đạt đỉnh trong vòng 24 giờ. Đặc biệt, cơn đau gout thường đi kèm với cảm giác nóng rát bên ngoài da và có thể cảm nhận đau đớn khi chạm vào, thậm chí là sự thoáng qua của gió cũng gây đau.

+ Viêm khớp dạng thấp: Các cơn đau viêm khớp dạng thấp cũng có thể rất mạnh, nhưng chúng thường chỉ xảy ra bên trong khớp và diễn biến chậm hơn. Ở giai đoạn đầu, cơn đau có thể không rõ rệt, chỉ là cảm giác mỏi và nhức khớp trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, cơn đau do viêm khớp dạng thấp thường kéo dài và không giảm đi cho đến khi bệnh nhân được điều trị, trong khi cơn đau gout có thể kéo dài ít hơn, thậm chí chỉ trong khoảng 2 tuần.

Vị trí sưng đau của người mắc viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp và gout có khả năng xảy ra cùng thời điểm không?

Bác sĩ chuyên khoa cho cho rằng có không ít trường hợp viêm khớp dạng thấp và bệnh gout có thể xuất hiện đồng thời trên cùng một người. Bệnh nhân sẽ phải đối mặt với nguy cơ cao hơn về viêm nhiễm. Những cơn đau đớn và sưng tại các khớp mức độ nghiêm trọng hơn.

Một số bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có tỷ lệ nhất định có thể phát triển triệu chứng của bệnh gout. Phần lớn trong số này thường là phụ nữ ở độ tuổi trung niên, vì nhóm đối tượng này thường có mức axit uric huyết thanh cao và có tiền sử về viêm khớp dạng thấp. Nếu sự tăng của axit uric xảy ra đột ngột và kéo dài trong máu, điều này có thể gây ra bệnh gout. Ngược lại, người bệnh có tiền sử về gout ít có khả năng mắc viêm khớp dạng thấp, mặc dù điều này vẫn có thể xảy ra.

Để tránh tình trạng bị cả hai bệnh cùng lúc, bệnh nhân cần thiết lập một chế độ dinh dưỡng khoa học. Họ cũng cần kết hợp việc tập thể dục một cách điều độ và tránh căng thẳng, mệt mỏi quá mức. Ngoài ra, việc thăm khám định kỳ là quan trọng nếu bạn đã được chẩn đoán mắc một trong hai bệnh này, để đảm bảo theo dõi và hỗ trợ sớm nhất.

Viêm khớp dạng thấp và gout đều là các bệnh xương khớp, gây ra đau đớn, sưng tấy và có biến chứng phức tạp, và không nên bị xem nhẹ. Cả hai bệnh này thường có tính chất mãn tính và ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vì vậy, việc đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị theo cách phù hợp là điều quan trọng.

Phương pháp điều trị Gout và viêm khớp dạng thấp

Nguyên nhân gốc rễ của viêm khớp dạng thấp và bệnh gout khác nhau, do đó, việc điều trị hai bệnh này đòi hỏi phương pháp riêng biệt. Vì viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, trong khi gout là một bệnh phát triển do sự rối loạn chuyển hóa, việc nhầm lẫn trong việc điều trị có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Cách điều trị cho từng loại bệnh bao gồm:

1. Điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh mãn tính, do đó, không thể điều trị hoàn toàn. Mục tiêu của điều trị là kiểm soát tình trạng viêm khớp và giảm thiểu tổn thương từ các triệu chứng. Bệnh nhân thường được kê đơn thuốc nhằm ngăn ngừa thoái hóa khớp và giảm tổn thương khớp. Kế hoạch điều trị được thiết lập dựa trên mức độ và tuổi của bệnh nhân.

Các biện pháp điều trị viêm khớp dạng thấp bao gồm:

- Điều hòa hoạt động của hệ thống miễn dịch bằng thuốc sinh học.

- Sử dụng thuốc chống viêm và chậm tiến triển bệnh (DMARDs).

- Thực hiện chế độ ăn uống đa dạng, ưu tiên các thực phẩm chống viêm.

- Giữ cân nặng ổn định và luyện tập thể dục thường xuyên để làm giảm tác động của viêm khớp dạng thấp.

Thực phẩm người mắc viêm khớp dạng thấp nên và không nên ăn 

2. Điều trị bệnh gout

Mục tiêu điều trị gout là giảm lượng axit uric trong máu, từ đó ngăn ngừa tái phát cơn gout và ngăn chặn sự xuất hiện của các biến chứng.

Các biện pháp điều trị bệnh gout bao gồm:

- Sử dụng thuốc như Allopurinol và Probenecid, những loại thuốc này giúp ngăn sản xuất axit uric hoặc tăng khả năng tiết axit uric, từ đó bảo vệ khớp khỏi sự tạo tinh thể.

- Kết hợp với các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAI) để ngăn tái phát viêm khớp.

- Điều trị y tế kết hợp với việc hạn chế thức ăn và đồ uống có thể gây gout.

- Bổ sung nước đầy đủ và tăng cường thực phẩm giúp kiểm soát hoặc loại bỏ axit uric.

Ăn uống đúng cách giúp kiểm soát bệnh gút

Bài viết đã hướng dẫn cách phân biệt giữa viêm khớp dạng thấp và gout. Cả hai bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả khi bệnh nhân tham gia vào quá trình điều trị sớm và thay đổi lối sống hướng tới sức khỏe. Để đảm bảo việc điều trị diễn ra đúng hướng, bệnh nhân nên thảo luận chi tiết về các triệu chứng của họ với bác sĩ.