Chữa bệnh thống phong bằng Đông y: Top những bài thuốc cổ phương hiệu quả nhất

Bệnh thống phong: Dấu hiệu nhận biết

Trong y học cổ truyền Trung Quốc, không có ghi chép về gút, nhưng có đề cập đến chứng "thống phong," một tình trạng khó chữa trị có thể liên quan đến chứng nhiệt tý trong hệ thống y học truyền thống Đông y.

Bệnh thống phong rất phổ biến ở nam giới (trên 95%) từ 35 – 45 tuổi, đặc biệt là những người có cơ địa mập mạp và khỏe mạnh. Bệnh thống phong thường khởi phát đột ngột, trong đó chi ngón chân cái thường khởi phát cơn đau dữ dội đầu tiên (chiếm 70%).

Triệu chứng nhận biết bao gồm:

- Giai đoạn cấp tính:

+ Cơn đau đột ngột, sưng và tấy tại khớp bàn chân, đặc biệt là ngón cái, thường xuất hiện vào ban đêm. Cũng có thể ảnh hưởng đến các vị trí khác như ngón chân, cổ chân, và gối.

+ Khớp bị đỏ, xẫm, ấn đau khi chạm, và hoạt động của khớp bị hạn chế.

+ Cơn đau kéo dài từ 2 đến 6 ngày, sau đó thường tự giảm và không gây ra di chứng lâu dài, nhưng có khả năng tái phát cao.

Triệu chứng và biểu hiện các giai đoạn của bệnh gút

- Giai đoạn mạn tính:

+ Các triệu chứng mạn tính bao gồm đau nhiều và kéo dài tại các khớp, sưng nóng đỏ không rõ ràng, thường đi kèm với sốt.

Khớp có thể trở nên dị dạng, khó khăn trong việc co và duỗi, xuất hiện nốt u cục quanh khớp dưới da và tai (cục Tophi). Những hạt Tophi này thường mềm, không gây đau, và chứa một chất trắng giống như phấn.

+Bệnh gút mạn tính có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như viêm thận kẽ, sạn tiết niệu, tiểu máu, suy thận cấp, và suy thận mạn tính.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh gút gây hạt Tophi biến dạng khớp

Nguyên tắc điều trị bệnh gút thống phong theo Y học cổ truyền

Chẩn đoán chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng, đặc biệt chú ý đến sự xuất hiện của hạt Tophi, sạn thận gút, và khớp gút to, thường tập trung ở các khớp không đối xứng, đặc biệt là xương bàn chân và tay. Ngoài ra cần chẩn đoán dựa trên xét nghiệm chỉ số acid uric máu. Chẩn đoán bệnh gút cần phân biệt với các bệnh khác như viêm khớp dạng thấp (không có tăng acid uric, khớp sưng đối xứng) và tăng acid uric huyết đơn thuần (khớp bình thường), cũng như tăng acid uric thứ phát do suy thận và các tình trạng khác.

Đối với điều trị bệnh thống phong theo Y học cổ truyền cần:

- Đối với thể cấp tính cần phải thanh nhiệt thông lạc, khu phong trừ thấp.

- Đối với thể mạn tính, thường kèm theo đàm thấp, ứ huyết, hàn ngưng, vì vậy cần tùy thuộc vào các triệu chứng cụ thể để lựa chọn các phương pháp hóa đàm, trừ thấp, hoạt huyết thông lạc, ôn kinh, và tán hàn.

Đồng thời, quan trọng là chú ý đến mức độ hư tổn của âm dương, khí huyết, can thận để áp dụng các biện pháp bồi bổ thích hợp.

Gợi ý bài thuốc điều trị thống phong theo Y học cổ truyền

1. Bài thuốc điều trị bệnh gút thống phong cấp tính

Bệnh gút thống phong cấp tính thường thuộc thể phong thấp nhiệt, có những cơn đau đột ngột tại khớp ngón cái (hoặc các khớp nhỏ khác), đi kèm với sự sưng, đỏ, và đau mạnh. Ngoài ra, người bệnh còn thấy sốt, đau đầu, cảm giác sợ lạnh hoặc bứt rứt, khát nước, miệng khô, tiểu màu vàng, lưỡi đỏ, rêu vàng bẩn, và mạch sác nhanh.

Để giảm nhẹ các triệu chứng trên, có thể sử dụng Bạch Hổ Gia Quế Chi Thang với thành phần như sau:

Thạch cao                    40g                              Tri mẫu                                    60g

Quế chi                        12g                              Bạch thược                              4-6g

Xích thược                  12g                             Ngân diệp                                20-30g

Phòng kỷ                     10g                              Mộc thông                               10g

Hải đồng bì                 10g                              Cam thảo                                 5-10g

Sắc nước sắc này mỗi ngày 1 lần. Trong trường hợp triệu chứng thấp nhiệt nặng (có sưng tấy và đau nhiều), có thể thêm vào dây Kim ngân 40-50g, Thổ phục linh, Ý dĩ (có tác dụng tăng trừ thấp). Hoặc có thể kết hợp với các thuốc hoạt huyết như Toàn Đương qui, Đan sâm, Trạch lan, Đào nhân, Hồng hoa, Tằm sa để giúp hóa ứ chỉ thống. Trong những trường hợp có biểu chứng cần giải biểu, có thể thêm Quế chi, Độc hoạt, Tế tân để đối phó và giảm tán hàn chỉ thống.

Y học cổ truyền còn lưu giữ nhiều bài thuốc chữa bệnh gút thống phong hiệu quả

2. Bài thuốc trị gút thống phong mãn tính

Triệu chứng của gút mãn tính được miêu tả như sau: Nhiều khớp sưng to, gây đau kéo dài và làm cho việc co và duỗi khó khăn. Tại các khớp này, không có dấu hiệu đỏ nóng rõ ràng, nhưng đau đớn là đặc điểm nổi bật. Các khớp có thể trở nên dị dạng, đi kèm với tê dại, da tím sạm đen. Chườm nóng mang lại sự dễ chịu nhất cho bệnh nhân, nhưng việc co và duỗi khó khăn vẫn là một thách thức. Nốt u cục xuất hiện quanh khớp, và nếu bệnh kéo dài, có thể gây tổn thương cho thận như viêm thận kẽ, sạn tiết niệu, tiểu máu, suy thận cấp và mạn.

Gút mãn tính theo Y học cổ truyền do các nguyên nhân sau:

- Do hàn thấp ứ trệ: Biểu hiện mạch trầm huyền, lưỡi nhợt rêu trắng. Để điều trị chứng hàn thấp ứ trệ phương pháp bao gồm khu hàn, thông lạc, trừ thấp và chỉ thống. Áp dụng bài thuốc Ô Đầu Tế Tân Thang Gia, gồm các thành phần: Ô đầu, Tế tân, Đương qui, Xích thược, Uy linh tiên, Thổ phục, Tỳ giải, Ý dĩ, Mộc thông, Quế chi.

- Do đàm trọc ứ trệ: Biểu hiện sưng đau nhiều khớp và cứng, mạch Hoãn Hoạt, rêu lưỡi trắng bẩn dày cần thêm các vị: Kim ngân, Thổ phục linh, Ý dĩ và kết hợp với các bài thuốc như Toàn Đương qui, Đan sâm, Trạch lan, Đào nhân, Hồng hoa, Tằm sa để tăng tác dụng hoạt lạc và trừ đàm.

- Do thận dương hư: Cần bổ sung Bổ cốt chỉ, Nhục thung dung, Cốt toái bổ để bổ thận kiện cốt định thống. Đối với triệu chứng khí huyết hư, có thể sử dụng Hoàng kỳ, Đương qui, Nhân sâm, Bạch truật.

Bài viết giúp bạn tìm hiểu về bệnh thống phong (bệnh gút) theo Y học cổ truyền. Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, không uống rượu bia để cơ thể khỏe mạnh.