Biểu hiện ban đầu của bệnh gút: Làm thế nào để nhận biết và điều trị sớm?

Vì sao gọi bệnh gút (thống phong) là bệnh của người giàu?

Bệnh gút còn có tên gọi khác là bệnh thống phong, là một loại viêm khớp gây ra đau đớn, sưng to, nóng và sưng đỏ khớp. Thường thì biểu hiện viêm khớp gặp ở các khớp ngón chân, ngón tay, đầu gối.  

Một số hiếm người mắc gút do yếu tố di truyền hoặc cơ địa. Còn lại đa phần, gút hình thành do rối loạn trong quá trình chuyển hóa purin, dẫn đến việc thận không thể loại bỏ acid uric từ máu. Khi nồng độ acid uric trong máu vượt quá mức cho phép, các tinh thể urat sẽ tích tụ trong các cơ quan của cơ thể, đặc biệt là trong các ổ khớp, gây ra triệu chứng đau đớn, sưng to, viêm đỏ tại các khớp và góp phần vào sự phát triển của bệnh gút.

Trước đây, gút thường được coi là "bệnh của người giàu" và thường chỉ xuất hiện ở nam giới. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh đang gia tăng, đặc biệt là ở phụ nữ mãn kinh. Sự phát triển xã hội và cải thiện chất lượng cuộc sống đã đi kèm với tăng cường nhu cầu ăn uống và nguồn thực phẩm đa dạng, cùng với chế độ ăn uống không lành mạnh, đã làm cho bệnh này trở nên phổ biến và ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi hơn. Đặc biệt, người tiêu thụ nhiều rượu và bia đang đối mặt với nguy cơ cao hơn trong việc mắc phải bệnh gút.

Bệnh gút gây đau đớn ở khớp tay, chân, đầu gối

Biểu hiện ban đầu của bệnh gút là gì?

Triệu chứng bệnh gút thường xuất hiện đột ngột, thường vào ban đêm, và có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với các bệnh xương khớp khác. Dưới đây là các biểu hiện ban đầu của bệnh gút:

- Đau khớp cường độ cao: Bệnh gút thường gây đau đớn ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể, nhưng thường xảy ra ở các khớp ngón tay và ngón chân. Cơn đau có thể đạt đỉnh trong vòng 4 đến 12 giờ sau khi xuất hiện.

- Thời gian đau kéo dài: Sau cơn gút cấp, cơn đau sẽ giảm dần và chuyển thành đau âm ỉ, kéo dài vài ngày hoặc vài tuần, với tần suất và mức độ đau tăng dần sau mỗi cơn.

- Viêm nhiễm và sưng đỏ của khớp: Một biểu hiện khác của bệnh gút là sưng đỏ, khớp trở nên mềm và nóng hơn so với bình thường.

- Hạn chế phạm vi chuyển động: Khi bệnh gút tiến triển, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc vận động và có sự hạn chế trong di chuyển.

Những vị trí đau sưng điển hình của bệnh gút

Top nguy cơ làm gia tăng bệnh gút

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển triệu chứng bệnh gút, bao gồm:

- Tuổi và giới tính: Bệnh gút thường phổ biến ở nam giới trong độ tuổi trung niên và phụ nữ sau mãn kinh. Điều này liên quan đến sự sản xuất axit uric nhiều hơn ở nam giới và sự gia tăng của nồng độ axit uric ở phụ nữ sau mãn kinh.

- Yếu tố di truyền: Nếu có tiền sử gia đình có người thân mắc bệnh gút, bạn có nguy cơ tăng cao hơn.

- Lối sống không lành mạnh: Chế độ ăn chứa nhiều purine có thể tạo điều kiện cho tăng nồng độ axit uric trong cơ thể. Ngoài ra, việc tiêu thụ nhiều rượu và bia có thể ảnh hưởng đến khả năng loại bỏ axit uric và góp phần vào phát triển bệnh gút.

- Sử dụng thuốc: Việc sử dụng nhiều loại thuốc có thể tăng nồng độ axit uric trong cơ thể, bao gồm cả thuốc lợi tiểu và thuốc chứa salicylate.

- Béo phì, thừa cân: Khiến đào thải acid uric kém, dẫn đến gút. 

- Các vấn đề sức khỏe khác: Sỏi thận là một trong các dấu hiệu được báo cáo trước khi phát triển bệnh gút ở 14% bệnh nhân. Các vấn đề khác liên quan đến thận có thể giảm khả năng loại bỏ axit uric khỏi cơ thể, gây tăng nồng độ axit uric. Ngoài ra, bệnh gút thường xuất hiện ở những người có các hội chứng chuyển hóa như kháng insulin, tiểu đường, tăng huyết áp, tăng triglyceride máu, và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Ban đầu các khớp sưng đỏ rất khó chịu

Làm thế nào để chẩn đoán chính xác bệnh gút?

Mặc dù bệnh gút có các triệu chứng đặc trưng, việc chẩn đoán đôi khi không dễ dàng. Để đảm bảo việc xác định có mắc bệnh gút hay không, bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các xét nghiệm quan trọng sau:

- Xét nghiệm dịch khớp: Bác sĩ sử dụng một kim để thu thập dịch từ các khớp bị viêm, sau đó kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm tinh thể uric.

- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu đo lượng axit uric và creatinine trong máu của bạn. Có trường hợp nồng độ axit uric có thể cao nhưng không nhất thiết là bệnh gút. Ngược lại, một số người có triệu chứng gút, nhưng nồng độ axit uric trong máu vẫn ở mức bình thường.

- Chụp X-quang: Chụp X-quang khớp giúp xác định tổn thương xương và khớp do bệnh kéo dài và có thể loại trừ các nguyên nhân gây viêm khớp khác.

- Siêu âm: Sử dụng siêu âm cơ xương khớp để phát hiện tinh thể uric trong khớp hoặc trong tophi và các biểu hiện ban đầu của bệnh.

- Chụp CT năng lượng kép (DECT): Xét nghiệm hình ảnh này có khả năng phát hiện tinh thể uric trong khớp, ngay cả khi bạn không bị viêm gút cấp tính.

Hạt tophi hình thành gây biến dạng khớp vĩnh viễn

Điều trị bệnh gút: Cần kiên trì kết hợp dùng thuốc và thay đổi chế độ sinh hoạt

Người mắc bệnh gút có thể quản lý và giảm triệu chứng bệnh bằng cách tuân thủ các biện pháp sau:

- Điều trị thuốc:

Đa số người mắc bệnh gút được chỉ định điều trị bằng thuốc. Thuốc trị gút giúp giảm triệu chứng, ngăn ngừa cơn viêm nhiễm cấp tính và hạn chế nguy cơ biến chứng. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAID), Colchicine, Corticosteroid và thuốc ức chế sản xuất axit uric hoặc cải thiện chức năng thận để loại bỏ axit uric khỏi cơ thể.

Sử dụng các bài thuốc của Y học cổ truyền giúp giảm đau khớp, hỗ trợ bài tiết acid uric ra ngoài cơ thể đang là xu hướng được ưa chuộng bởi hiệu quả lâu dài, không gây tác dụng phụ.

- Chế độ ăn uống:

Chế độ ăn uống là một phần quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng bệnh gút. Người bệnh cần tuân thủ một chế độ ăn uống lành mạnh, uống đủ nước, giới hạn thực phẩm giàu purine như nội tạng động vật, hải sản, đậu, và thịt. Hạn chế tiêu thụ thuốc lá, rượu bia, và chất kích thích. Tăng cường vận động, thực hiện các hoạt động thể dục vừa sức, duy trì cân nặng ở mức cân đối.

- Phẫu thuật:

Đối với các trường hợp viêm khớp kéo dài, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật nội soi khớp. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ có thể loại bỏ bao hoạt dịch của khớp và thay thế khớp hỏng hoàn toàn bằng khớp nhân tạo.

Như vậy, phát hiện biểu hiện ban đầu của bệnh gút sớm và tuân thủ các biện pháp quản lý có thể giúp bạn kiểm soát các cơn đau và ngăn ngừa gút tái phát. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn nên tới cơ sở y tế đáng tin cậy để kiểm tra và xác định bệnh.